We roepen de milieunoodtoestand uit! / Déclarons l’état d’urgence environnemental !

We roepen de milieunoodtoestand uit! / Déclarons l’état d’urgence environnemental !

Lancée le
5 septembre 2018
Adressée à
Verkiezingen/Elections 2018-2019 België/Belgique
Signatures : 40 284Prochain objectif : 50 000
Soutenir maintenant

Pourquoi cette pétition est importante

Lancée par Cédric CHEVALIER

--> versions alternées NL/FR de la pétition citoyenne, texte complet et liste des primo-signataires ci-dessous

--> afwisselende NL/FR versies van de oproep, volledige tekst en lijst van de eerste ondertekenaars hieronder

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

NL - Onze burgeroproep

Burgers, kandidaten voor de verkiezingen!

De internationale wetenschappelijke gemeenschap trekt al veel te lang de alarmbel: we verstoren het klimaat, vernietigen de biosfeer en putten de hulpbronnen uit. Op lange termijn worden de overlevingskansen van de mensheid bedreigd en staat ons een algemene ineenstorting te wachten. [1]

Volgens wetenschappers hebben we tot 2020 de tijd om de curve van de broeikasgasemissies te stabiliseren en vervolgens te doen afnemen. [2] Daarna zullen de tegen 2030 geplande inspanningen bijna verdubbeld moeten worden en zal in 2050 een netto-nulemissie bereikt moeten worden. Ook de andere milieu-uitdagingen zijn niet min.

Gelet op de enorme omvang van de situatie zijn noch de regeringen noch de burgers van België momenteel voldoende gemobiliseerd om de uitdagingen aan te gaan. Inertie overheerst. De noodzakelijke maatschappelijke transitie vindt niet plaats. De luttele veranderingen die er zijn, zijn te traag, te zwak om de algemene koers van België te veranderen.

Met het oog op de verkiezingen van 2019 doen wij, burgers, een beroep op onze medeburgers en kandidaten voor de verkiezingen om zich voor de maatschappelijke transitie te mobiliseren en te engageren door onze oproep te ondertekenen!

1) Aangezien een stabiel klimaat en een bloeiende natuur basisvoorwaarden zijn voor het bestaan zelf van de Belgische gemeenschap en al het beleid dat ze voert, vragen we plechtig aan de eerste minister, de ministers-presidenten en hun regeringen om de "milieunoodtoestand" en de "algemene mobilisatie van de burgers" uit te roepen, om de overgang naar een werkelijk duurzame samenleving concreet te organiseren.

2) Aangezien geen grootschalige verandering mogelijk is zonder de druk van de burgers, doen wij een beroep op alle burgers om zich aan te sluiten bij de beweging voor het klimaat door deel te nemen in marsen, evenementen, petities, georganiseerd door verenigingen en burgerinitiatieven acties.

3) We roepen alle burgers ook op om bij de komende verkiezingen gebruik te maken van hun stemrecht om passieve verkozenen uit hun ambt te ontheffen en te stemmen voor kandidaten die een echte maatschappelijke transitie willen leiden.

4) Ten slotte pleiten wij, samen met de stemming, voor een radicale verandering van levenswijze, wat bijgevolg duizenden zelfgeorganiseerde initiatieven in het hele land veronderstelt. Met andere woorden moed, durf en wederzijdse hulp.

[1] https://academic.oup.com/bioscience/article/67/12/1026/4605229

[2] https://www.nature.com/news/three-years-to-safeguard-our-climate-1.22201

[3] https://www.facebook.com/events/2022045681379575/

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

FR - Notre appel citoyen

Citoyennes, citoyens, candidates et candidats aux élections !

La communauté scientifique internationale sonne l'alarme depuis trop longtemps : nous déréglons le climat, détruisons la biosphère et érodons les ressources. A terme, la capacité de survie de l'Humanité est menacée, un effondrement généralisé nous guette.[1]

Selon les scientifiques, nous avons jusqu'à 2020 pour faire plafonner puis faire diminuer la courbe des émissions de gaz à effet de serre.[2] Il faudra ensuite presque doubler les efforts prévus d'ici à 2030, et atteindre zéro émissions nettes en 2050. Les autres défis environnementaux sont également gigantesques.

Face à l'énormité de cette situation, ni les gouvernements, ni les citoyens de Belgique ne sont actuellement mobilisés à la hauteur des enjeux. L'inertie domine. La transition sociétale indispensable n'a pas lieu. Les maigres changements existants sont trop lents, trop faibles pour infléchir la trajectoire d'ensemble de la Belgique.

Dès lors, en vue des échéances électorales de 2019, nous, citoyennes et citoyens, appelons nos concitoyennes et concitoyens et les candidates et candidats aux élections à se mobiliser et à s'engager pour la transition sociétale, en signant notre appel ! 

 1) Etant donné qu'un climat stable et qu'une nature prospère préconditionnent l'existence même de la communauté belge et toutes les politiques qu'elle peut mener, nous demandons solennellement au Premier-Ministre, aux Ministres-Présidents et à leurs gouvernements de déclarer "l'état d'urgence environnemental" et la "mobilisation générale des citoyens" pour organiser concrètement la transition vers une société réellement soutenable.

 2) Etant donné qu'aucun changement d'ampleur ne sera possible sans la pression des citoyens, nous les appelons tous à rejoindre le mouvement pour le climat, en participant aux marches, événements, pétitions, actions organisées par les différentes associations et initiatives citoyennes.

 3) Nous appelons également tous  les citoyens à se saisir de leur droit de vote lors des prochaines élections pour démettre les élus passifs et à voter en faveur des candidats qui mèneront une véritable transition sociétale.

 4) Nous appelons enfin, parallèlement au vote, à changer radicalement de mode de vie, ce qui implique par conséquent des milliers d’initiatives auto-organisées partout dans le pays. Autrement dit, du courage, de l’audace et de l’entraide.

[1] https://academic.oup.com/bioscience/article/67/12/1026/4605229

[2] https://www.nature.com/news/three-years-to-safeguard-our-climate-1.22201

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

NL - De volledige tekst van onze oproep (--> version FR du texte complet ci-dessous)

(Deze “carte blanche” verscheen in het Frans in het dagblad L'Echo van 6 september: https://www.lecho.be/opinions/carteblanche/declarons-l-etat-d-urgence-environnemental/10046843.html

We roepen de milieunoodtoestand uit!

Zijn we zo ongevoelig geworden dat we gewoon onverschillig blijven tegenover het enorme probleem van de opwarming van de aarde? Overal ter wereld merken we een hoger sterftecijfer bij alle levende wezens en oogstverliezen als gevolg van temperaturen, droogte, overstromingen, bosbranden en extreme stormen. In België blijven we niet langer gespaard: hart- en luchtwegenproblemen en verhoogde sterfte bij de kwetsbaren onder ons, verhoogde sterfte van fauna en flora als gevolg van de hittegolf, oogstverliezen en waterbeperkingen door de droogte, materiële schade door hevige onweders. Elk jaar worden er nieuwe weerrecords en nieuwe natuurrampen vastgesteld.

De wetenschappelijke gemeenschap, de VN, het IPCC (voor de klimaatontregeling), het IPBES (voor het uitsterven van biodiversiteit en ecosystemen), het IRP (voor de overexploitatie en uitputting van de grondstoffen), 15.000 wetenschappers uit 184 landen, 270 Belgische wetenschappers, tal van journalisten, commentatoren, intellectuelen, kunstenaars en gewone burgers proberen al meer dan 40 jaar de aandacht te trekken: we ontregelen het klimaat, vernietigen de biosfeer en putten de hulpbronnen uit. Op termijn wordt het vermogen van de mensheid om te overleven bedreigd, er dreigt een algemene instorting. [1]

Geconfronteerd met deze “onaangename” realiteit lijken de burgers en hun verkozen vertegenwoordigers in drie groepen te zijn verdeeld: zij die de realiteit in de ogen kijken en dringend om daadwerkelijke politieke veranderingen vragen, zij die zien maar zich schuldig blijven maken aan passiviteit en zij die niet willen zien.

Professor Jean-Pascal van Ypersele, een man die zijn leven heeft gewijd aan de wetenschappelijke studie van het klimaat, verklaart openlijk in de media: "Ik zeg nu al bijna 40 jaar vrijwel hetzelfde over het klimaat". Op de vraag of de politici de taak aankunnen, antwoordt hij: "Nee, ik denk van niet". Hij zegt dat hij grote frustratie en woede voelt over de inertie van de politieke leiders. Klimaatwetenschappers en milieudeskundigen over de hele wereld schreeuwen als één man hun verontwaardiging uit.

Voor het klimaat is de oplossing eenvoudig: het grootste deel van de wereldeconomie is afhankelijk van het gebruik van fossiele brandstoffen, een verantwoord gebruik van broeikasgasemissies. Als we de biosfeer niet onbewoonbaar willen maken, moeten we ons dus onthouden van die brandstoffen door 80% van de fossiele reserves in de ondergrond te laten. Minder vliegen, varen en rijden, minder vlees eten, spaarzaam verwarmen, consumeren met mate, enz. Dit gaat via bewustwording, individuele en collectieve acties en een vastberaden beleid op institutioneel niveau.

De kiezers beseffen nog maar al te weinig de dramatische gevolgen van het nietsdoen en zijn bijgevolg ook onvoldoende gemobiliseerd ten overstaan van de politieke wereld. De noodzakelijke maatschappelijke transitie zou echter meer levenskwaliteit, gezondere banen, meer vrije tijd, meer gezelligheid, meer levensvreugde, meer gezondheid, meer rust, meer groen, meer netheid, gezonder voedsel, comfortabeler wonen betekenen.

Bij de regeringen over de hele wereld lijkt geen enkel beleid opgewassen tegen de taak om de klimaatverandering te beteugelen. Het ontbreekt aan visie en politieke moed om moeilijke maatregelen te nemen. Toch kunnen regeringen ons beschermen tegen klimaatrisico's en tegelijkertijd andere doelstellingen bereiken die belangrijk zijn voor de burgers, zoals veiligheid, gezondheid, werkgelegenheid, natuur, toerisme, etc., omdat veel synergieën bestaan.

De kloof tussen retoriek en actie is onthutsend. Eerste minister Charles Michel herhaalt voortdurend zijn mantra: “jobs, jobs, jobs!”. Ondertussen zweert Waals minister-president Willy Borsus dat zijn regering "de groenste is in de geschiedenis van Wallonië". Ondertussen presenteert Waals minister van Energie, Jean-Luc Crucke, een "zeer ambitieus" klimaat- en energieplan. Ondertussen stelt Waals minister van Natuur en Landbouw René Collin de boeren gerust: "in 2019 worden ze vergoed". We vieren elke kleine milieumaatregel om het gebrek aan actie beter te verdoezelen. Slaap rustig, brave mensen, we houden een oogje in het zeil! Zien de burgers dan niet dat de keizer naakt is? Intussen blijven het verbruik van grondstoffen, van energie, het ruimtebeslag, de vernietiging van de ecosystemen, het aantal kilometers met de auto, de trein, de boot, het vliegtuig en de uitstoot van vervuilende stoffen alsmaar toenemen.

U hebt twijfels? Elke burger kan in zijn huiskamer een zeer eenvoudige realiteitstest doen: "Hebt u uw levensstijl de afgelopen 5 jaar moeten aanpassen als gevolg van beslissingen van de overheid?" Werd u aangespoord om uw huis te isoleren en stookolie op te geven, meer vegetarisch en minder vlees te eten, meer te fietsen en uw auto te laten staan, met de trein en niet met het vliegtuig op vakantie te gaan, tweedehands te kopen en dingen te laten herstellen in plaats van iets nieuws te kopen?

Hebt u onlangs gemerkt dat de grote economische spelers serieus afstappen van fossiele brandstoffen?

Denken we echt dat door niets te veranderen, de dingen als bij toverslag opgelost zullen worden?

Moeten we altijd wachten tot anderen de eerste stap zetten?

De waarheid is dat noch regeringen noch burgers momenteel klaarstaan om de uitdagingen op milieugebied aan te gaan.

Met deze voor de hand liggende conclusie nam Nicolas Hulot, de beroemdste ecologist van Frankrijk, op een dramatische wijze ontslag uit zijn eminente functie als minister van Ecologische en Solidaire Transitie. Hij wilde niet langer “tegen zichzelf liegen”, stelde de ontoereikendheid van het “kleinestappenbeleid” aan de kaak en was van mening “dat we ons uitsloven om een economisch model in stand te houden dat al deze klimaatstoornissen in de hand werkt”.

Steeds meer burgers trekken deze voor de hand liggende conclusie en leven in angst: Zal onze samenleving, die niet in staat is haar koers te veranderen, instorten na haar biosfeer vernietigd te hebben? Zal dat een invloed  hebben op mezelf en mijn familie? Hoeveel gaan er armer worden en zelfs sterven? Hoe komt het dat we deze tocht naar de afgrond blijven verderzetten terwijl de feiten onbetwistbaar zijn en de oplossingen op tafel liggen? Zijn we dan met z’n allen nihilistisch?

Eind 2017 toonde een enquête van de FOD Leefmilieu dat 85% van de Belgen de klimaatverandering als een probleem beschouwt dat dringend moet worden aangepakt, dat evenveel Belgen voorstander zijn van een geleidelijke overgang naar een koolstofarme economie en samenleving en dat ze van de overheid grotere inspanningen verwachten om de klimaatverandering aan te pakken. Maar hoeveel van diezelfde kiezers zal in die zin zijn stem uitbrengen en op straat komen bij het vaststellen van het enorme gebrek aan daadkracht van de regeringen op dat vlak?

Volgens wetenschappers hebben we tot 2020 de tijd om de broeikasgasemissiecurve te doen plafonneren en vervolgens te doen verminderen. [1] Daarna zullen de tegen 2030 geplande inspanningen bijna verdubbeld moeten worden en zal in 2050 een netto-nulemissie bereikt moeten worden.

Aangezien een stabiel klimaat en een bloeiende natuur basisvoorwaarden zijn voor het bestaan zelf van de Belgische gemeenschap en al het beleid dat ze voert, vragen we plechtig aan de eerste minister, de ministers-presidenten en hun regeringen om de “milieunoodtoestand” en de “algemene mobilisatie van de burger” uit te roepen om de overgang naar een werkelijk duurzame samenleving concreet te organiseren.

Aangezien geen grootschalige verandering mogelijk is zonder de druk van de burgers, roepen we hen allen op om aan te sluiten bij de beweging "Rise for the climate" op zaterdag 8/09, 6/10 en 3/11 om 12.00 uur, op het Luxemburgplein in Brussel en om op zondag 2/12/2018 deel te nemen aan de nationale actiedag georganiseerd door Climate Express en de Klimaatcoalitie onder de naam "Claim the climate”. [2]

We roepen alle burgers ook op om bij de komende verkiezingen gebruik te maken van hun stemrecht om passieve verkozenen uit hun ambt te ontheffen en te stemmen voor kandidaten die een echte maatschappelijke transitie willen leiden.

Ten slotte pleiten wij, samen met de stemming, voor een radicale verandering van levenswijze, wat bijgevolg duizenden zelfgeorganiseerde initiatieven in het hele land veronderstelt. Met andere woorden moed, durf en wederzijdse hulp.

[1] https://academic.oup.com/bioscience/article/67/12/1026/4605229

[2] https://www.nature.com/news/three-years-to-safeguard-our-climate-1.22201

[3] https://www.facebook.com/events/2022045681379575/

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

FR - Le texte complet de notre appel

(carte blanche parue dans le journal L'Echo le 6 septembre : https://www.lecho.be/opinions/carte-blanche/declarons-l-etat-d-urgence-environnemental/10046843.html)

Déclarons l’état d’urgence environnemental !

 Sommes-nous devenus à ce point insensibles que nous nous satisfassions de rester inertes face à l’énormité du réchauffement climatique ? Partout dans le monde : surmortalité de tout ce qui vit et pertes de récoltes dues aux températures, sécheresses, inondations, feux de forêt et tempêtes extrêmes. En Belgique, nous ne sommes plus épargnés : difficultés cardio-respiratoires et surmortalité des personnes fragiles, de la faune et de la flore à cause de la canicule, pertes de récoltes et restrictions d’eau à cause de la sécheresse, dégâts matériels à cause d’orages violents. Chaque année voit tomber de nouveaux records météorologiques et de nouvelles calamités.

 La communauté scientifique, l’ONU, le GIEC (pour le dérèglement climatique), l'IPBES (pour l'extinction de la  biodiversité et les écosystèmes), l'IRP (pour la surexploitation et la raréfaction des matières premières), 15.000 scientifiques de 184 pays, 270 scientifiques belges, de nombreux journalistes, éditorialistes, intellectuels, artistes et simples citoyens essaient d’attirer l’attention de tous depuis plus de 40 ans : nous déréglons le climat, détruisons la biosphère et érodons les ressources. A terme, la capacité de survie de l'Humanité est menacée, un effondrement généralisé nous guette.[1]

 Face à cette "déplaisante" réalité, les citoyens et leurs élus semblent se diviser en trois groupes : ceux qui voient la réalité en face et exigent d’urgence des changements politiques effectifs, ceux qui voient mais demeurent d’une passivité coupable et ceux qui ne veulent pas voir.

 Un homme qui a consacré sa vie à l'étude scientifique du climat, le Professeur Jean-Pascal van Ypersele, le dit ouvertement dans les médias : "cela fait maintenant presque 40 ans que je dis presque la même chose sur le climat". Quand on lui demande si les politiques sont à la hauteur, il répond, "non je ne pense pas". Il dit ressentir une grande frustration et une grande colère par rapport à l'inertie des dirigeants politiques. Les climatologues et écologues du monde entier crient leur indignation à l’unisson.

 Pour le climat, l'équation des solutions est dramatiquement simple : la majeure partie de l'économie mondiale dépend de l’usage des combustibles fossiles, usage responsable de l’émission des gaz à effet de serre. Il faut donc nous sevrer en laissant 80 % des réserves fossiles dans les sous-sols si nous ne voulons pas rendre la biosphère inhabitable. Voler, naviguer et rouler moins, manger moins de viande, nous chauffer sobrement, consommer avec modération, etc. Cela passe simultanément par une prise de conscience, des actions individuelles et collectives, et des politiques résolues au niveau institutionnel.

 Chez les électeurs, la conscience des conséquences dramatiques de l’inaction semble encore trop insuffisante pour générer une mobilisation déterminée vis-à-vis du politique. Pourtant la transition sociétale nécessaire serait synonyme de plus de qualité de vie, plus d’emplois sains, plus de temps de loisir, plus de convivialité, plus de joie de vivre, plus de santé, plus de calme, plus de verdure, plus de propreté, une nourriture plus saine, des logements plus confortables.

 Chez les gouvernements en place dans le monde, aucune politique ne semble à la hauteur des actions à mener pour enrayer le changement climatique. Il y a un manque de vision et de courage politique pour prendre des mesures difficiles. Pourtant, les gouvernements peuvent agir pour nous protéger des risques climatiques tout en atteignant d'autres objectifs importants aux yeux des citoyens comme la sécurité, la santé, l'emploi, la nature, le tourisme, etc., car de nombreuses synergies existent.

 L’écart entre le discours et les actes est effarant. Le Premier Ministre Charles Michel répète son mantra : « jobs, jobs, jobs ! ». Pendant ce temps, le Ministre-Président wallon Willy Borsus  jure que son gouvernement est « le plus vert de toute l'histoire de Wallonie ». Pendant ce temps, le Ministre de l'Energie wallon, Jean-Luc Crucke, présente un plan climat-énergie « très ambitieux ». Pendant ce temps, le Ministre wallon de la Nature et de l'Agriculture René Collin rassure les agriculteurs : « ils seront dédommagés en 2019 ». On célèbre la moindre petite mesurette environnementale pour mieux masquer l’inaction. Dormez tranquilles braves gens, nous veillons au grain ! Les citoyens ne voient-ils pas que l'empereur est nu ? Et pendant ce temps, la consommation de matière, d'énergie, l'artificialisation des sols, la destruction des écosystèmes, le nombre de kilomètres parcourus en voiture, en train, en bateau, en avion, et les émissions de polluants explosent.

 Vous doutez ? Chaque citoyen peut effectuer chez lui, dans son salon, un test de réalité très simple : « avez-vous dû modifier une seule de vos habitudes dans votre mode de vie, à la suite de l'action des autorités publiques, durant ces 5 dernières années ? » Avez-vous été sérieusement incités à isoler votre logement et renoncer au mazout, à manger plus végétarien et moins de viande, à rouler davantage en vélo et à abandonner votre voiture, à partir en vacances en train et pas en avion, à acheter en 2e main et faire réparer et pas acheter neuf ?

Avez-vous constaté récemment que les grands acteurs économiques renonçaient sérieusement aux énergies fossiles ?

Pensons-nous vraiment qu'en ne changeant rien, les choses se résoudront comme par magie ?

Faut-il toujours attendre que les autres fassent le premier pas ?

 La vérité est que ni les gouvernements, ni les citoyens ne sont actuellement mobilisés à la hauteur des enjeux environnementaux.

 Tirant cette conclusion évidente, Nicolas Hulot, l’écologiste le plus célèbre de France, a démissionné avec fracas de son poste éminent de Ministre de la Transition écologique et solidaire, ne voulant plus « se mentir à lui-même », fustigeant l’insuffisance de la « politique des petits-pas » et estimant « qu’on s’évertue à entretenir un modèle économique cause de tous ces désordres climatiques ».

 Tirant cette conclusion évidente, de plus en plus de citoyens sont tiraillés par l’angoisse : notre société, incapable de changer de trajectoire, va-t-elle s'effondrer après avoir détruit sa biosphère ? Serai-je impacté moi et ma famille ? Combien vont s’appauvrir voire mourir ? Comment expliquer que la course à l'abîme se poursuive alors que les faits sont indubitables et que les solutions sont sur la table ? Serions-nous collectivement nihilistes ?

 Fin 2017 dans une enquête du SPF Environnement, 85% des Belges voyaient le changement climatique comme un problème auquel il fallait s’attaquer d’urgence, étaient en faveur  d’une transition graduelle vers une économie et une société  bas carbone, et attendaient des efforts plus importants de la part des pouvoirs publics pour lutter contre les changements climatiques. Pourtant, combien parmi ces mêmes électeurs vont-ils voter et manifester en conséquence, après avoir mesuré l’ampleur de l’inaction des gouvernements ?

 Selon les scientifiques, nous avons jusqu'à 2020 pour faire plafonner puis faire diminuer la courbe des émissions de gaz à effet de serre.[1] Il faudra ensuite presque doubler les efforts prévus d'ici à 2030, et atteindre zéro émissions nettes en 2050.

 Etant donné qu'un climat stable et qu'une nature prospère préconditionnent l'existence même de la communauté belge et toutes les politiques qu'elle peut mener, nous demandons solennellement au Premier-Ministre, aux Ministres-Présidents et à leurs gouvernements de déclarer "l'état d'urgence environnemental" et la "mobilisation générale des citoyens" pour organiser concrètement la transition vers une société réellement soutenable.

 Etant donné qu'aucun changement d'ampleur ne sera possible sans la pression des citoyens, nous les appelons tous à rejoindre le mouvement "Rise for the climate", les samedis 8/09, 6/10 et 3/11 à 12h, place du Luxembourg à Bruxelles et le dimanche 2/12, à la journée d'action nationale organisée par Climate Express et la Coalition Climat sous le nom "Claim the climate".[2]

 Nous appelons également tous  les citoyens à se saisir de leur droit de vote lors des prochaines élections pour démettre les élus passifs et à voter en faveur des candidats qui mèneront une véritable transition sociétale.

 Nous appelons enfin, parallèlement au vote, à changer radicalement de mode de vie, ce qui implique par conséquent des milliers d’initiatives auto-organisées partout dans le pays. Autrement dit, du courage, de l’audace et de l’entraide.

[1] https://academic.oup.com/bioscience/article/67/12/1026/4605229

[2] https://www.nature.com/news/three-years-to-safeguard-our-climate-1.22201

[3] https://www.facebook.com/events/2022045681379575/

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Lijst van de eerste ondertekenaars van de oproep/Liste des citoyens primo-signataires de l'appel

Paul Blume, contractuel en fonction publique
William Brose, historien, citoyen, enseignant et porteur d'Aywaille en Transition
Antoinette Brouyaux, coordinatrice d'Association 21
Gauthier Chapelle, ingénieur agronome et docteur en biologie, chercheur in-Terre-dépendant et auteur d’essais sur le biomimétisme, l’entraide et l’effondrement
Olivier Chaput, père, bio-ingénieur, expert en pratiques collaboratives, administrateur de The Shift, Fondateur de l'Oasis à Hordin
Eliabel Chaudy, citoyenne
Cédric Chevalier, ingénieur de gestion et économiste
Marie Cloes, antiquaire
Arnaud Collignon, citoyenne
Jean-Michel Cuvelier, coach, spécialiste de la relation à l'argent
Nathalie Daele, citoyenne
Thibault de la Motte, juriste et économiste
Nathalie De Ridder, citoyenne enseignante
Pascale De Visscher, citoyenne
Pierre Debongnie, citoyen
Christine Dejasse, citoyenne
Jean-François Delvaulx, Fondateur d'Emotion Planet, voyages à dimension humaine
François-Olivier Devaux, ingénieur et cofondateur du Reseautransition.be
Erika Donis, ASBL "Ami entends-tu ?"
François Dubreucq, fonctionnaire européen
Caroline Durieux, citoyenne et formatrice au réseautransition.be
Josué Dusoulier, psychologue, formateur, Créateur d'avenir et initiateur du Réseautransition.be et d'Ath en transition
Michel Maxime Egger, sociologue, responsable d’ONG
Fadia Elbouz, traductrice indépendante
Olivier Gerin, ingénieur agronome
Brigitte Gloire, citoyenne
Jacqueline Goffart, citoyenne traductrice, initiatrice de Dinant en transition
Amaury Gravy, spécialiste IT
Jeanine Grégoire, citoyenne
Paul Gruszow, citoyen
Jean-Denis Hennebert, ingénieur commercial
Noëlle Hennebert, médecin biologiste
Benjamin Heyden, linguiste
Nadia Kosta, citoyenne
Hélène Laigneaux, citoyenne
Thérèse Lebrun, citoyenne
Marc Lemaire, entrepreneur sociétal
Nathalie Leporé, docteur en sciences
Laurent Lievens, sociologue, psychomotricien, menuisier
Kevin Maréchal, chargé de cours en économie écologique (ULiège)
Jean-Michel Mercier, citoyen de la Terre et permaculteur
Philippe Moins, créateur du festival Anima, auteur et professeur à La Cambre
Corinne Mommen, animatrice, maman de 2 adolescents
David Monic, consultant en stratégie de développement territorial, citoyen du monde
Dom Moreau, Professeure ESA St-Luc Tournai, chargée de cours UMons, citoyenne engagée es plusieurs initiatives citoyennes locales de transition
Luc Norga, collectif pays vert - Brugelette
Diane Olivier, citoyenne pleinement engagée dans une coopérative de transition
Olivier Parion, gestionnaire d'infrastructures
Yvan Persoon, La Pépinière, carrefour d'initiatives locales
Benoît Poncelet, bio-ingénieur
Anne-Catherine, Pottier citoyenne
Daniel Remacle, citoyen
André Rulmont, professeur de chimie (ULiège)
Jurg Schuppisser, citoyen pensionné
Pablo Servigne, Papa, ingénieur agronome et docteur en sciences, chercheur in-terre-dépendant et co-auteur de « Comment tout peut s’effondrer ».
Jean-Paul Simon, citoyen pensionné
Martin Sonck, citoyen
Benoît Spies, Ingénieur du vivant à Solutions asbl : L'école d'un mode de vie soutenable
Raphaël Stevens, écoconseiller et co-auteur de « Comment tout peut s’effondrer »
Hélène Stockebrand, citoyenne
Isabelle Van Driessche, ingénieur agronome des Eaux et Forêt, co-initiatrice de Soignies en Transition et formatrice au Réseautransition.be
Michèle Vander Syp, réalisatrice, animatrice, membre de Grez en Transition, maman de deux adolescents
Michel Vanhoorne, professeur émérite de médecine (UGent)
Grégoire Wallenborn, docteur en sciences de l'environnement
Nicole Willem, animatrice socio-culturelle, co-créatrice de Rochefort en transition

 

Soutenir maintenant
Signatures : 40 284Prochain objectif : 50 000
Soutenir maintenant
Partagez cette pétition en personne ou ajoutez le code QR aux supports que vous imprimez.Télécharger le code QR

Décisionnaires

  • Verkiezingen/Elections 2018-2019 België/Belgique